بنزین سوپر؛ پیشگام در آزادسازی قیمت سوخت

در حالی با حذف بخشی از یارانه و نیز افزایش 400 تومانی قیمت بنزین سوپر در یک مرحله، فروش این فرآورده با نرخ هر لیتر 540 تومان از ابتدای تیرعملیاتی خواهد شد که از طرف مسوولان پایین بودن تقاضای عمومی و در نتیجه عرضه محدود آن به قشری خاص که از توانایی مالی بالاتری برخوردارند، دلیل پیشگام بودن بنزین سوپر در اجرای طرح آزاد سازی قیمت انرژی تا سال 1391عنوان می‌شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این درحالیست که هم‌اکنون از حدود 2300 جایگاه فعال در کشور، در کمتر از 130 جایگاه بنزین سوپرعرضه می‌شود و این در حالی است که در بیشتر مواقع استفاده‌کنندگان بنزین سوپر از عرضه نامرتب و غیرمداوم این فرآورده درهمین تعداد اندک مجاری عرضه نیز ناراضی هستند. همچنین جایگاه‌داران همواره با تاکید بر تقاضای زیاد مردم برای استفاده از بنزین سوپر از عرضه محدود و نامرتب آن از سوی شرکت‌های تولید و توزیع کننده آن ابراز گله می‌کنند.

از سوی دیگر بر اساس اظهارنظرهای کارشناسان صنعت خودرو، استفاده از بنزین سوپر که از عدد اکتان (درجه آرام سوزی) بالاتری برخوردار است، علاوه بر پیمایش بهتر خودرو، موجب وارد شدن فشار کمتر به موتور، کاهش استهلاک قطعات فنی و نیز بالاتر رفتن راندمان، کیفیت و عملکرد خودروها می‌شود.

به این ترتیب بر اساس مطالعات کارشناسان، بخش زیادی از مردم بدون درنظر گرفتن سطح درآمدشان سعی می‌کنند که برای عملکرد بهتر موتور خودرو خویش به طور متناوب از بنزین سوپر و یا مکمل‌های بنزین استفاده کنند.

بنابراین ملاحظه می‌شود در حالی که برخی مسوولان وزارت نفت برای اثبات تقاضای کم بنزین سوپر، بر مصرف تنها 1.5 تا 2.5 میلیون لیتری آن در روز اشاره می‌کنند، ولی مراجعه مکرر دارندگان خودرو برای دریافت بنزین سوپر فارغ از این که در نهایت موفق به دریافت آن می‌شوند یا خیر، بیانگر تقاضای زیاد مردم برای این فرآورده و البته کمبود عرضه آن است.

از طرف دیگر هم‌اکنون در شرایطی روزانه حدود 20 میلیون لیتر بنزین وارد کشور می‌شود که عمدتا از نوع سوپر با عدد اکتان بالای 90 است، ولی متاسفانه به دلیل ضعف در سیستم‌های پالایش کشور و قدیمی بودن تکنولوژی آنها، مشاهده می‌شود که عدد اکتان مربوط به 42.7 میلیون لیتر بنزین تولیدی کشور از استانداردهای منطقه نیز پایین‌تر است؛ به طوری که لازم است این بنزین با حدود سه میلیون لیتر بنزین سوپر ترکیب شود تا در مجموع تولید روزانه بنزین 9 پالایشگاه کشور را به حدود 45 میلیون لیتر با عدد اکتان 87 برساند.

اگرچه مسوولان مرتبط با تامین و توزیع بنزین سوپر و به‌ویژه مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردهای نفتی مکرر بر برنامه‌های افزایش تولید، واردات و عرضه این فرآورده در مجاری عرضه تاکید می‌کنند، به‌طوری که قرار است تعداد جایگاه‌های عرضه‌ کننده بنزین سوپر تا شهریور امسال سه برابر شده و به عدد 500 برسد، ولی تصور می‌شود که در این راستا پرداختن به افزایش تولید بنزین سوپر که عدد اکتان آن معمولا حدود 95 است، موضوع مهمتری است که باید مورد توجه مسوولان در بخش پالایش نفت کشور قرار گیرد.

حال در چنین شرایطی بر اساس تصمیمات گرفته شده در وزارت کشور و ستاد ساماندهی حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت، از ابتدای تیرماه قیمت بنزین سوپر از 140 تومان سهمیه‌ای به 540 تومان افزایش پیدا خواهد کرد و به صورت آزاد و بدون نیاز به ارائه‌ی کارت هوشمند در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.

در این خصوص اظهار نظر کارشناسان درباره‌ی سرنوشت مصرف بنزین سوپر در کشور متفاوت است. در حالی‌که کارشناسان حاضر در شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردهای نفتی با ابراز نگرانی از این موضوع از کاهش شدید مصرف این فرآورده در ماه‌های آینده خبر می‌دهند وتاکید می‌کنند که در این شرایط بیشتر مردم که به صورت متناوب از بنزین سوپر استفاده می‌کنند، پس از این به سمت مکمل‌ها روی خواهند آورد، ولی برخی دیگر از کارشناسان و همچنین مسوولان جایگاه‌ها بر افزایش مصرف این فرآورده با آزادسازی آن تاکید می‌کنند.

استدلال گروه دوم این است که تاکنون نیز به دلیل محدودیت عرضه، بسیاری از مالکان خودروهای با کیفیت‌تر که نیاز به بنزین سوپر دارند، به دلیل عرضه محدود، امکان استفاده از این فرآورده را از دست می‌دادند؛ چه رسد به این‌که با توجه به افزایش واردات خودروهای خارجی و روند رو به رشد خودروهای با تکنولوژی‌های جدید داخلی، دارندگان این خودروها مجبورند از بنزین سوپر استفاده کنند که در این راستا آزادسازی آن موجب رفع مشکل عرضه محدود خواهد شد.

یکی از مهم‌ترین دلایل تصمیم آزادسازی قیمت بنزین سوپر، هدفمند کردن یارانه‌ها و این که فقط قشر مرفه و معدودی از جامعه از این نوع بنزین استفاده می‌کنند، اعلام شده است. بی‌شک هر عقل سلیمی موافق هدفمند شدن یارانه‌ و برخورداری قشر ضعیف جامعه از یارانه‌های دولتی است، ولی آیا چنین تصمیمی با توجه به این‌که تا دیروز بر طبل استفاده هرچه بیش‌تر از بنزین سوپر با توجه به مباحث زیست‌محیطی و تاثیر آن در کاهش آلایندگی هوا از یک سو و بالا رفتن عمر موتور خودروها و روی‌آوردن خودروسازان داخلی به ساخت خودروهای با تکنولوژی بالا از سوی دیگر نواخته می‌شد، می‌تواند امروز با محدود کردن شرایط استفاده از آن مطابقت داشته باشد؟!